Nedir bu kök maaş bilmecesi? Emeklilerden kimler maaş zammı alamayacak?

HER EMEKLİNİN MUTLAKA BİLMESİ GEREKEN DETAYLAR. EMEKLİLERİ BEKLEYEN KÖK MAAŞ TEHLİKESİ

Son dönemde medyada ve halk arasında çok yaygın olarak kullanılan terim: Kök Maaş

Kök Maaş kavramı neyi ifade etmektedir?

Bu kavram hayatımıza ilk defa ne zaman girdi?

Kök Maaş alanları bekleyen tehlike nedir?

Kök Maaş: Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından emekli olan kişiye bağlanan maaşı ifade etmektedir. Yani kişinin ödediği primlerin karşılığında hesaplanan ve bağlanan maaştır. Bu kavramın kanunda herhangi bir yeri bulunmamaktadır.

Örnek: Remzi ÇIRA isimli kişi 1.1.2024 tarihinde emekli olmuştur. Bu kişiye Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 8.000TL emekli maaşı bağlanmıştır.

Remzi ÇIRA isimli kişiye ödemiş olduğu primlerin karşılığı olarak 8.000TL emekli maaşı bağlanmıştır. Bu maaşın kanundaki adı Yaşlılık Aylığıdır. Ancak günümüzde bu maaşın adı kök maaş olarak anılmaktadır.

Remzi ÇIRA isimli kişiye Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 8.000TL emekli maaşı bağlandığı için 8.000TL ödeme yapılacaktır. Ancak 2024 yılında emekli kişiye 10.000TL nin altında emekli maaşı ödenemeyeceği için aradaki 2.000TL tutarındaki fark Hazine tarafından ödenecektir. Sonuç olarak Remzi ÇIRA’ nın hesabına 10.000TL maaş ödemesi yapılmış olacaktır.

Kök Maaş kavramı ilk defa 07.01.2019 tarihinde hayatımıza girdi. Çünkü bu tarihte çıkarılan kanunla emeklilere 1.000TL nin altında emekli maaşı ödenemeyeceği düzenlendi. Bu tutar her yıl güncellendi ve günümüzde 10.000TL ye yükseltildi.

Bu kanun çıkarılmadan önce emekli olan kişiler için herhangi bir maaş alt sınırı bulunmamaktaydı. Bunun sonucu olarakta Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kişi adına hesaplanan maaş neyse o tutar emekli maaşı olarak ödenmekteydi. Ocak ve Temmuz aylarında bağlanan bu maaş üzerinden yeni maaş hesaplanmaktaydı.

Gelinen aşamada Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan emekli maaşlarının büyük bir kısmı belirlenen emekli maaşı alt sınırının altında kalmaktadır. Kişinin eline geçen emekli maaşı ile Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan maaş arasındaki farkı ifade edebilmek adına zamanla Kök Maaş kavramı ortaya çıkmıştır.

Yukarıdaki örnekte ifade edildiği üzere 8.000TL SGK tarafından bağlanan emekli maaşıdır. Ama kişinin eline 10.000TL ödeme geçmiştir. Bu durumda 10.000TL nin emekli maaşı, 8.000TL nin kök maaş olarak ifade edilmesine neden olmuştur.

Kök Maaş kavramını bekleyen en büyük tehlike emekli maaşı alt sınırının arttırılmamasıdır. Çünkü Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan emekli maaşlarının büyük bir kısmı belirlenen emekli maaşı alt sınırının altında kalmıştır. Emekli maaşlarına yapılan zamlar kök maaş olarak ifade edilen ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan tutarlar üzerinden hesaplanmaktadır. Bu tutarlarda düşük kaldığından emekli maaşı alt sınırının arttırılmaması durumunda kişiler aynı emekli maaşını almaya devam edecektir.

Örnek: Remzi ÇIRA isimli kişi 1.1.2024 tarihinde emekli olmuştur ve kendisine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 8.000.TL emekli maaşı bağlanmıştır. 2024 yılında emekli maaşı alt sınırı 10.000TL olduğundan bu kişi 10.000TL emekli maaşı alacaktır. 2024 temmuz ayında zam oranının %20 olduğunu ve 10.000TL emekli maaşı alt sınırının arttırılmadığını varsayacak olursak;

8.000 X %20 = 1.600TL

8.000 + 1.600 = 9.600TL

Temmuz ayında bu kişinin kök maaşı 9.600TL olacaktır. 10.000TL emekli maaşı alt sınırı arttırılmadığı için bu kişi 2025 yılına kadar 10.000TL emekli maaşı almaya devam edecektir.

Sonuç olarak kanunda kök maaş diye bir tanımlama bulunmadığını, kök maaş olarak ifade edilen maaşın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan emekli maaşı olduğunu ve bu kavramın ilk olarak 2019 yılında kullanılmaya başlandığını anlatmış olduk.

Emekliler için belirlenen 10.000TL alt sınırının her yılın Ocak ve Temmuz aylarında arttırılmaması durumunda emekli olan kişilerin büyük kısmının herhangi bir zam alamama tehlikesi bulunduğunu ifade etmiş olduk.

Saygılarımla.